Haber-1057.1
Haber-1057: Haksız Fesih Nedir ve Nasıl Tespit Edilir?
İşçinin ve İşverenin Haklarını Korumak İçin Detaylı Yol Haritası
1. Giriş: Neden “Haksız Fesih” Kavramı Önemli?
İster işçi olun ister işveren, hizmet sözleşmesinin nasıl sona ereceği, hukuki ve ekonomik sonuçlar bakımından hayati önem taşır. Haksız fesih;
-
İşçinin tazminat, işsizlik ödeneği, işe iade davası haklarını,
-
İşverenin fazladan tazminat ve idari para cezası riskini
doğrudan etkiler. Dolayısıyla “fesih” anı yaklaştığında haksızlık sınırının nerede başladığını bilmek kritik öneme sahiptir.
2. Hukuki Çerçeve: Kanuni Dayanaklar
Mevzuat | İlgili Maddeler | Özet İçerik |
---|---|---|
4857 Sayılı İş Kanunu | m.17 (Geçerli bildirim), m.18-21 (Geçerli sebep, işe iade), m.24-25 (İşçi-işveren haklı fesih) | Sürelere, usule ve haklı sebeplere ilişkin hükümler |
6098 Sayılı TBK | m.432-441 (Belirli belirsiz süre, haklı fesih) | Niteliği gereği İş K. kapsamı dışındaki işlerde uygulanır |
6356 Sayılı Sendikalar K. | m.25 (Sendikal sebeple fesih yasağı) | Sendikal ayrımcılık ve tazminat hükümleri |
1475 Sayılı K. m.14 | Kıdem tazminatı koşulları | İş K. ile bağlantılı yürür |
Bu düzenlemeler, fesihte “haklı” ve “geçerli” sebep ayrımını getirir. Haklı sebep varsa derhal fesih, geçerli sebep varsa ihbar süreli fesih; her ikisinde de sebep yoksa haksız fesih söz konusudur.
3. Haklı–Geçerli–Haksız Fesih Ayrımı
Kriter | Haklı Fesih | Geçerli Fesih | Haksız Fesih |
---|---|---|---|
Sebebin Ağırlığı | Çok ağır (ahlak-iyi niyet, sağlık, zorlayıcı neden) | İşletmesel ihtiyaç, performans, davranış | Sebep yok veya gerçeğe aykırı |
Fesih Şekli | Derhal, bildirim süresi yok | İhbar süresine uyarak | Genelde bildirim süresi de yok |
Tazminat Sonucu | Tazminat yok (haklı fesih eden taraf) | Kıdem/ihbar koşula bağlı | İşçi lehine kıdem + ihbar + kötü niyet + sendikal tazminat |
İşe İade | Yok | İş güvencesi varsa açılabilir | İş güvencesi varsa kesin kazanma olasılığı yüksek |
4. İşveren Açısından Haksız Fesih
4.1. Sık Karşılaşılan Hatalar
-
Disiplin tutanağı olmadan “ahlak” gerekçesiyle derhal çıkış
-
Performans düşüklüğünü belgelemeksizin fesih
-
Sendika üyeliği nedeniyle gizli baskı veya işten çıkarma
-
Hamilelik, doğum izni sonrasında fesih
-
İhbar önellerine uymama
Bu vakalarda işçi kıdem + ihbar + kötü niyet + sendikal tazminat + 4 ay boşta geçecek süre ücreti + 8 aylık işe iade tazminatı talep edebilir.
4.2. Nasıl Tespit Edilir?
-
Fesih bildiriminin sebep içermemesi veya “deneme süresi” gibi gerçeğe aykırı ibareler
-
Personel özlük dosyasında savunma, tutanak, performans değerlendirme eksikliği
-
Bildirimin elektronik postayla değil ıslak imza ile yapılması zorunluluğuna uyulmaması
-
SGK çıkış kodunun hatalı seçilmesi (29 yerine 4-6 vs.)
5. İşçi Açısından Haksız Fesih
İşçinin, haklı sebep olmadan işi bırakması:
-
Kıdem tazminatı alamaz,
-
İhbar tazminatı ödeme borcu doğar,
-
İşsizlik maaşı bağlanmaz.
Haklı sebep varlığı (ücret ödenmemesi, mobbing, sağlık riski) ispatlanamazsa fesih haksız sayılır.
6. Delillendirme Yöntemleri
Delil Tipi | Örnekler | Hukuki Geçerlilik |
---|---|---|
Yazılı | İhtarname, fesih mektubu, tutanak | Yüksek |
Elektronik | İş yeri maili, WhatsApp yazışması | UYAP çıktılı onayla güçlü |
Tanık | İş arkadaşları, müşteri | Destekleyici |
Teknik | Kamera kayıtları, parmak izi raporu | Somut |
7. İşe İade Davası Süreci
-
Arabuluculuk (1 ay)
-
Dava Açılışı (2 ay içinde)
-
Mahkeme (ortalama 4-6 ay)
-
Karar: Fesih haksız → işe iade + boşta geçen 4 ay ücreti + 4-8 ay tazminat
Tutku Acar Hukuk Bürosu, tüm aşamalarda stratejik belge yönetimi ve dosya takibi yapar.
8. Tazminat Kalemleri ve Hesap Yöntemi
Tazminat | Kim Talep Eder? | Hesap Formülü |
---|---|---|
Kıdem Taz. | ≥1 yıl çalışmış işçi | Son brüt ücret × yıl |
İhbar Taz. | Haksız feshe uğrayan taraf | Son brüt × ihbar haftası |
Kötü Niyet | 6. mad. dışı fesih | Son brüt × 3 ay |
Sendikal | Sendikal nedenle fesih | 1 yıl brüt ücrete kadar |
Ayrımcılık | 5. mad. ihlali | 4 aylık ücret |
9. Haksız Fesihte Sık Yapılan Yanlışlar
-
“Nasıl olsa tazminat öderim” deyip prosedürsüz çıkış
-
İşçiye tebliğ etmeden SGK’dan çıkış
-
Arab. tutanağı almadan dava açmak
-
WhatsApp mesajını tek başına delil sanmak
-
Dava süresini kaçırmak (1 ay/1 yıl)
10. Tutku Acar Hukuk Bürosu’nun Çözüm Modeli
-
Ön İnceleme: Sözleşme, bordro, disiplin işlemleri taranır.
-
Risk Haritası: Muhtemel tazminat ve dava senaryoları oluşturulur.
-
Belge Toplama: E-posta server yedekleri, kamera kayıtları, tanık listesi hazırlanır.
-
Arabuluculuk Stratejisi: Hızlı ve maliyetsiz çözüm hedeflenir.
-
Dava ve İcra Takibi: Hak kazanımı ya da risk minimizasyonu sağlanır.
Sonuç: Haklarınızı Bilin, Doğru Adımlarla Koruyun
Haksız fesih; hatalı bir adım, eksik bir belge veya yanlış bir kodla hem işçiye hem işverene çok ciddi mali yükler getirebilir.
Doğru sınıflandırma, usule uygun tebliğ, kanıt zinciri ve uzman hukuk desteği; süreci adil ve hızlı biçimde sonuçlandırmanın anahtarıdır.
Destek ve Danışmanlık İçin
Tutku Acar Hukuk Bürosu
📍 Kadıpaşa Mah., Sugözü Cd., 07400 Alanya/Antalya
📞 Web sitemizdeki iletişim formu veya WhatsApp hattımızdan bize ulaşabilirsiniz.
1. Giriş: Tazminat Hakkı Neden Kritik?
İş hayatında istikrar hedeflense de iş ilişkileri çeşitli nedenlerle sona erebiliyor. Bu sona erişte kıdem ve ihbar tazminatına hak kazanmak, hem işçi hem işveren açısından büyük finansal önem taşıyor. Tazminatın ödenmemesi, geciktirilmesi veya eksik hesaplanması mahkeme, icra ve idari para cezası risklerini tetikliyor. Dolayısıyla iş sözleşmesi bitmeden önce kimlerin hangi koşullarla kıdem ve ihbar tazminatı alabileceğini bilmek, hak kaybı veya ani mali yüklerden korunmanın ilk adımıdır.
Tutku Acar Hukuk Bürosu olarak bu kapsamlı rehberde:
-
Kıdem tazminatına hak kazanma şartları
-
İhbar tazminatına hak kazanma şartları
-
Özel durumlar (askerlik, evlilik, emeklilik, ölüm)
-
Hak kaybına yol açan tipik hatalar
-
Tazminatın yasal, pratik ve finansal hesaplama yöntemleri
-
Tahsilat stratejileri, zamanaşımı süreleri
-
Tutku Acar Hukuk Bürosu’nun çözüm planı
başlıklarını ayrıntısıyla ele alıyoruz.
2. Kıdem Tazminatı: Tanım, Amaç, Yasal Dayanak
2.1 Tanım
Kıdem tazminatı; 1475 Sayılı Kanun’un 14. maddesine göre en az bir tam yıl aynı işverene bağlı çalışan işçiye, belirli fesih sebeplerinin gerçekleşmesi hâlinde ödenen toplu paradır. Temel amaç, iş güvencesini teşvik etmek ve işten ayrılan çalışanın geçim boşluğunu telafi etmektir.
2.2 Kıdem Tazminatının Hesaplama Mantığı
-
Formül: Son brüt ücret × (çalışılan tam yıl)
-
Kıst yıl: Eksik ay ve günler günlük/brüt ücrete çevrilerek eklenir.
-
Tavan: Her yıl Hazine ve Maliye Bakanlığı tarafından yayımlanan kıdem tazminatı tavanı aşılmaz.
2.3 Yasal Dayanaklar
-
1475 Sayılı Kanun m.14 (kıdemin ana maddesi)
-
4857 Sayılı İş Kanunu (fesih ve ihbarla ilişkili maddeler)
-
7068, 2914, 399 gibi özel kanunlar (kamu personeli, banka sandıkları vb.)
3. Kıdem Tazminatına Hak Kazanma Koşulları
Sıra | Koşul | Açıklama |
---|---|---|
1 | 1 Tam Yıl | Aynı işverene bağlı en kıdemli çalışılan gün 365’i bulmalı |
2 | Geçerli Fesih Nedeni | İşverenin haksız/haklı feshi, işçinin haklı feshi, askere gitme, evlilik, emeklilik, ölüm |
3 | Süresi İçinde Başvuru | Zamanaşımı 5 yıl (01.01.2018 sonrası), 10 yıl (daha önce) |
4 | Belgelendirme | SGK hizmet dökümü, ücret bordrosu, fesih bildirimi |
3.1 İşveren Tarafından Haklı Nedenle Fesih (m.25/II)
İşçinin ahlak ve iyi niyete aykırı davranışı varsa (hırsızlık, cinsel taciz, güven kötüye kullanımı) işveren kıdem tazminatı ödemeden derhâl feshedebilir.
3.2 İşçi Tarafından Haklı Nedenle Fesih (m.24)
-
Ücretin ödenmemesi
-
Çalışma şartlarının esaslı değişikliği
-
Sağlık ve iş güvenliği riskleri
-
Mobbing, onur kırıcı söz ve davranış
Bu hallerde işçi kıdem tazminatına hak kazanarak derhal feshedebilir.
3.3 Askere Gitmek (Erkek İşçi)
Sevk belgesiyle beraber iş sözleşmesini fesheden erkek işçi, kıdem tazminatı alır, ihbar tazminatı ödemez.
3.4 Evlilik (Kadın İşçi)
Kadın işçi, nikâh tarihinden itibaren 1 yıl içinde evlilik gerekçesiyle işten ayrılırsa kıdem tazminatı alabilir.
3.5 Emeklilik / Yaş Dışı Prim Tamamlama
3600 gün + 15 yıl veya ilgili yaş-prim kombinasyonunu dolduran işçi “kıdem tazminatı” alarak ayrılabilir. SGK’dan “kıdem tazminatı yazısı” getirir.
3.6 Ölüm
İşçinin vefatı hâlinde kıdem tazminatı kanuni mirasçılarına ödenir.
4. İhbar Tazminatı: Tanım, Amaç, Süreler
4.1 Tanım
İhbar tazminatı, belirsiz süreli iş sözleşmesinin kanuni bildirim önellerine uyulmadan feshedilmesi sonucu ödenen paradır. Hem işçi hem işveren lehine doğabilir.
4.2 Bildirim Önelleri (İş K. m.17)
Çalışma Süresi | İhbar Süresi | Tutar Hesabı |
---|---|---|
0 – 6 ay | 2 hafta | Brüt ücret × 14 gün |
6 – 18 ay | 4 hafta | Brüt ücret × 28 gün |
18 – 36 ay | 6 hafta | Brüt ücret × 42 gün |
36+ ay | 8 hafta | Brüt ücret × 56 gün |
Bildirim süresi fiilen çalıştırılmak yerine peşin ödenirse, buna ihbar tazminatı denir.
4.3 Haklı Fesihte İhbar Tazminatı Doğmaz
-
İşverenin haklı feshi (m.25/II)
-
İşçinin haklı feshi (m.24)
Bu hallerde bildirim süresi yoktur, ihbar tazminatı talep edilemez.
4.4 Zincirleme İhbar Tazminatı Riski
Haksız fesih + eksik ihbar ödemesi + işe iade davasını kaybeden işveren çifte ihbar tazminatı yüküyle karşılaşabilir.
5. Kıdem ve İhbar Tazminatı Hesaplamasında Dikkat Edilecek Noktalar
-
Brüt Ücret Kavramı: Temel ücret + yol, yemek, ikramiye, düzenli primler.
-
Kamu Tavanı: Kıdem tazminatı tavanı altı ayda bir güncellenir.
-
Damga Vergisi: Kıdemda sadece damga, ihbarda damga + gelir vergisi.
-
Kıst dönem: Eksik ay-gün günlük/aylık brüt üzerinden hesaplanır.
-
Üst üste İşverenler: Devir veya birleşme varsa kıdem süresi birleştirilir.
6. Hak Kaybına Yol Açan Yaygın Hatalar
№ | Hata | Sonuç |
---|---|---|
1 | “İstifa Dilekçesi” yazmak | Kıdem/ihbar hakları düşebilir |
2 | İhtarname çekmeden haklı fesih | İspat zorluğu, davada kayıp |
3 | Yanlış SGK çıkış kodu | İşsizlik ödeneği ve dava sürecinde sorun |
4 | Hesap pusulasını imzalamak | Fazla mesai, prim farkı talebini zorlaştırır |
5 | Zamanaşımını kaçırmak | Tazminat davası reddi |
Tutku Acar Hukuk Bürosu, süreç başında doğru belge ve stratejiyle bu riskleri sıfıra yaklaştırır.
7. Tahsilat Stratejileri ve İcra
-
Arab. Anlaşması: Tutar + yasal faizi + masraf anlaşması kayda geçirilir.
-
Mahkeme Kararı: Hükme bağlanan alacak için icra takibi başlatılır.
-
İşyeri Haczi: Makine, araç, banka hesapları, marka değeri rehin edilir.
-
Şahsi Haciz: Küçük işletmede işverenin ev/otomobil haczi gündeme gelebilir.
8. Zamanaşımı Süreleri
Alacak | 01.01.2018 → | 2017 ve önce |
---|---|---|
Kıdem & İhbar | 5 yıl | 10 yıl |
Fazla Mesai | 5 yıl | 5 yıl |
Yıllık İzin | 5 yıl | 5 yıl |
Bu süre içinde dava açılmazsa alacak zamanaşımına uğrar.
9. Sık Sorulan Sorular
“Askere gidiyorum, ihbar öder miyim?”
Hayır. Askerlik feshi kıdem tazminatını doğurur, ihbar doğurmaz.
“Evlilik nedeniyle kıdem aldım, tekrar çalışabilir miyim?”
Evet. Farklı işverende çalışmanız engel değildir.
“İşveren işsizlik maaşı almama engel olabilir mi?”
Eksik belge vermek veya yanlış kod girmekle engel olabilir; itiraz ederek düzelttirilebilir.
“İşe iade kazandım, yine de kıdem+ihbar alabilir miyim?”
Evet, 4 ay boşta geçen süre ücreti + 4-8 ay tazminat + kıdem + ihbar birlikte hükmedilebilir.
10. Tutku Acar Hukuk Bürosu’nun 5 Adımlı Çözüm Planı
-
Ön Görüşme & Evrak Analizi
– Hizmet dökümü, bordro, fesih yazısı incelenir. -
Hak ve Risk Raporu
– Hangi tazminat kalemleri, tahmini tutar, zamanaşımı. -
Arabuluculuk Stratejisi
– Hızlı tahsilat, faiz+masraf koruması. -
Dava & İcra Yönetimi
– Hesap raporuna itiraz, bilirkişi denetimi, tedbir kararları. -
Tahsilat Sonrası Kapanış
– Faiz güncellemesi, SGK kod düzeltmesi, işsizlik ödeneği takibi.
11. Sonuç: Haklarınızı Bugün Koruyun, Yarın Rahat Edin
Kıdem ve ihbar tazminatı; çalışma hayatının emek kıdemi ve özgür fesih hakkı arasındaki dengenin sigortasıdır. Koşullar ve usuller tam bilinmediğinde binlerce liralık hak kaybı yaşanabiliyor.
Tutku Acar Hukuk Bürosu; Alanya’da, Türkiye’nin her yerinden müvekkillerine çevrim içi ve yüz yüze hizmet vererek tazminat hesaplama, dava ve tahsilat süreçlerini uçtan uca yönetir.
Bugün iletişime geçin, haklarınızı güvenceye alın.
📍 Kadipaşa Mah., Sugözü Cd. 07400 Alanya / Antalya
🌐 Detaylı bilgi ve randevu için Tutku Acar resmi sitesini ziyaret edebilirsiniz.
1. Giriş: İşe İade Davası Neden Hayati?
Türkiye’de iş güvencesinin bel kemiğini oluşturan işe iade davası, iş sözleşmesi “geçerli sebep” olmadan sona erdirilen işçilere en güçlü korumayı sağlar. Kazanılan bir işe iade davası yalnızca işe geri dönüş değil, aynı zamanda dört aylık boşta geçen süre ücreti, en az dört – en çok sekiz aylık tazminat ve SGK kayıtlarının düzeltilmesi gibi doğrudan ekonomik faydalar yaratır. Buna karşılık işverenler için usule aykırı fesih, yüksek maliyet, idari para cezası ve yönetimsel itibar kaybı demektir.
Dolayısıyla “işe iade davası nasıl açılır, hangi takvimde ve hangi delillerle yürütülür, zaman aşımı nereye kadar uzanır?” sorularının cevabını bilmek, hem işçi hem işveren bakımından stratejik önem taşır.
Tutku Acar Hukuk Bürosu uzmanları bu rehberde, tüm süreci kanun-uygulama-yargı içtihatları ekseninde adım adım açıklıyor.
2. Hukuki Dayanak ve İş Güvencesinin Kapsamı
2.1 Temel Mevzuat
Kanun | Maddeler | İçerik Özeti |
---|---|---|
4857 Sayılı İş Kanunu | m.18 – 21 | İş güvencesi şartları, geçerli fesih sebepleri, işe iade davası açma usulü ve sonuçları |
7036 Sayılı Kanun | m.3 | Zorunlu arabuluculuk şartı |
6098 Sayılı TBK | m.432 vd. | 4857 kapsamı dışında kalan işlerde işe iade hükümleri uygulanmaz |
Yargıtay İçtihatları | 9. ve 22. Hukuk Daireleri | Fesihte son çare, performans ispatı, sendikal fesih, toplu işten çıkarma kriterleri |
2.2 İşe İade Hakkından Kimler Yararlanabilir?
-
Belirsiz süreli sözleşmeye tabi işçiler
-
En az 6 ay kıdemi bulunanlar (aynı işverene bağlı)
-
İşyerinde 30 işçi sınırı aşılmış olmalı (grup şirketleri dâhil toplama kriteri)
-
İşveren vekili statüsünde olmayanlar (genel müdür, işletme müdürü hariç)
Not: Basın İş Kanunu, Deniz İş Kanunu, 50’den az tarım işçiliği vb. sektörler bu güvencenin dışındadır; ancak farklı iş güvencesi mekanizmaları getirilebilir.
3. Geçerli – Geçersiz – Haklı Fesih Ayrımı
Kategori | Tanım | İşverene Sonuç | İşçiye Sonuç |
---|---|---|---|
Haklı | 4857 m.25/II (hırsızlık, taciz, güven kötüye kullanma) | Derhal fesih – Tazminatsız | İşe iade açılamaz |
Geçerli | İşletmesel, performans, davranış sebebi | İhbar + kıdem (koşula bağlı) | İşe iade açılamaz |
Geçersiz (Haksız) | Sebep yok / ispatlanamıyor / son çare değil | Yüksek tazminat + işe iade riski | İşe iade davası + alacak |
İşe iade davası yalnızca “geçersiz (haksız)” fesihe karşı açılabilir. İşveren geçerli sebebini objektif ve kanıta dayalı ispatlamak zorundadır.
4. Arabuluculuk Zorunluluğu
4.1 Başvuru Süresi
Fesihten itibaren 1 ay içinde zorunlu arabuluculuk başvurusunda bulunulmazsa işe iade hakkı düşer.
4.2 Arabuluculuk Tutanak Sonuçları
Durum | Sonuç | Takip Süresi |
---|---|---|
Anlaşma | Davaya gerek kalmaz; işe iade + tazminat + ücret şartları protokole bağlanır | Arabuluculuk belgesi ilam hükmünde |
Anlaşmama | 2 hafta içinde dava açma hakkı doğar | 2 haftalık süre kesin hak düşürücüdür |
Taraf Gelmedi | Ulaşılamayan taraf aleyhine MK m.2 ve HMK m.115 gereği sorumluluk doğar | 2 hafta |
Tutku Acar Hukuk Bürosu tavsiyesi: Arabuluculukta maddi ve sosyal hakların tamamı tek protokolle garantiye alınmalıdır; aksi hâlde protokol “boşta geçen süre ücreti” gibi zorunlu alacak başlıklarını içermeyebilir.
5. Dava Açma Aşaması
5.1 Görevli ve Yetkili Mahkeme
-
İş Mahkemesi (İş mahkemesi yoksa Asliye Hukuk İş Mahkemesi sıfatıyla)
-
Yetki: İşçinin işyerinin bulunduğu, işin yapıldığı veya işveren merkezinin bulunduğu yer mahkemesi
5.2 Dava Dilekçesinde Bulunması Şart Unsurlar
-
Taraf bilgileri (TCKN, vergi numarası, adres)
-
Fesih tarihi, tebliğ şekli
-
Arabuluculuk tutanağı (EK: zorunlu)
-
İşe iade, ücret ve tazminat talep kalemleri
-
Deliller listesi (tutanak, yazışma, performans puanları, tanık vs.)
-
Hukuki sebep: 4857 m.18-21
5.3 Harç ve Masraflar
İşe iade davası harçtan muaftır; sadece tebligat ve bilirkişi avansı ödenir. İşçi lehine hukuki yardım talepleri, adli yardım kapsamında değerlendirilebilir.
6. Yargılama Aşamaları
Aşama | Ortalama Süre | Yapılan İşlemler |
---|---|---|
Ön inceleme | 1 – 2 duruşma | Arabulucu tutanağı, zamanaşımı, delil sunumu |
Tahkikat | 2 – 3 duruşma | Tanık dinleme, bilirkişi, keşif |
Karar | 4 – 6 ay | İşe iade + tazminat + mali haklar / davanın reddi |
İstinaf | 3 – 6 ay | Bölge Adliye Mahkemesi incelemesi |
Temyiz | 6 – 8 ay | Yargıtay 9. / 22. Hukuk Daireleri |
Toplam Ortalama: 8 – 18 ay. Arabuluculukta anlaşma sağlanırsa 1 – 1,5 ay.
7. Kararın İçeriği ve Sonuçları
7.1 İşe Başlatma İradesi
İşveren, karar kesinleştikten sonra 10 iş günü içinde işçiyi işe çağırmalıdır. Çağrı yapılmaz ya da işçi başvuruya rağmen başlatılmazsa:
-
4 aya kadar boşta geçen süre ücreti
-
En az 4 en çok 8 aylık işe başlatmama tazminatı
-
SGK’ya eksik günlerin bildirilmesi
7.2 İşe Başlatılması Hâlinde
-
İşçinin kıdemi, ücreti, yan hakları kaldığı yerden devam eder.
-
Aradaki süre için maksimum 4 ay ücreti ödenir.
-
İşveren, eski konum veya denk pozisyon sunmak zorundadır.
8. Zaman Aşımı ve Hak Düşürücü Süreler
Eylem | Süre | Başlangıç |
---|---|---|
Arabuluculuk başvurusu | 1 ay | Fesih tebliğinden |
Dava açma | 2 hafta | Arabuluculuk anlaşmama tutanağından |
Boşta geçen ücret tahsilatı | 5 yıl | Karar kesinleşmesinden |
Tazminat faizi | İşveren temerrüdünden | Tebligat / karar tarihine göre |
Süreler hak düşürücü niteliğindedir; geçirilirse dava reddedilir.
9. Delillendirme Stratejisi
İşçi açısından:
-
SGK hizmet dökümü
-
Ücret bordroları, performans hedef kağıtları
-
Kıdem ve ihbar ihlali belgeleri
-
Tanık listesi (departman arkadaşları, müşteri)
-
Yazılı savunma talebi yokluğu
İşveren açısından:
-
Performans puanlarının yıllara göre grafiği
-
Samimi uyarı-savunma tutanakları
-
Son çare ilkesine göre pozisyon arama yazışmaları
-
İşletmesel küçülme bilançosu, karar defterleri
Tutku Acar Hukuk Bürosu, delil zincirini eksiksiz kurarak davayı kazanma olasılığını en yükseğe taşır.
10. Özel Durumlar ve İstisnalar
Durum | İşe İade Mümkün mü? | Açıklama |
---|---|---|
Belirli süreli sözleşme | ❌ | Sözleşme süresi bitince iş güvencesi yok |
Toplu işten çıkarma | ✅ | İşletmesel sebep ispatı zor; yine dava açılabilir |
Sendikal fesih | ✅ + Ek tazminat | Sendikal neden ispatlanırsa 1 yıllık ücret tazminatı |
Hamilelik / doğum | ✅ + Ayrımcılık tazminatı | İş Kanunu m.5 + ILO sözleşmeleri korur |
Geçici iş ilişkisi | ❌ | İşveren işçi ilişkisinin niteliği farklı |
11. İşveren İçin Risk Analizi: Maliyet Tablosu
Kalem | Ortalama Miktar (Brüt Ücret = 30 000 TL) |
---|---|
4 ay boşta geçen süre | 120 000 TL |
8 ay işe başlatmama | 240 000 TL |
Kıdem tazminatı (5 yıl) | 150 000 TL |
İhbar tazminatı (8 hafta) | 60 000 TL |
SGK / Vergi / Faiz | 40 000 TL |
Toplam | ≈ 610 000 TL |
Sonuç: Fesih öncesi doğru danışmanlık almamak, işvereni yarım milyon TL’nin üzerinde zarara sokabilir.
12. Tutku Acar Hukuk Bürosu Hizmet Modeli
-
Fesih Öncesi Danışmanlık (risk sıfırlama)
-
Arabuluculukta Temsil (en hızlı çözüm)
-
Dava Stratejisi (iddia-savunma planı, delil bankası)
-
Bilirkişi ve İstinaf Takibi (teknik itirazlar)
-
Tahsilat ve Uygulama (SGK düzeltmesi + icra)
13. Sonuç: Zamanında Adım, Eksiksiz Hak
İşe iade davasında bir gün, bir evrak, bir kelime bile davanın tüm seyrini değiştirebilir. Hak düşürücü süreler kısadır; yanlış delil yönetimi telafisi güç kayıplara yol açar.
Eğer siz de haksız feshe uğradığınızı düşünüyorsanız ya da işveren olarak hatalı fesih riskinizi minimuma indirmek istiyorsanız, Tutku Acar Hukuk Bürosu uzman ekibiyle iletişime geçin.
Haklarınızı bugün koruyun; yarın pişman olmayın.
İletişim – Tutku Acar Hukuk Bürosu
Kadipaşa Mah., Sugözü Cd. 07400 Alanya / Antalya
(Detay için web sitemizi ve WhatsApp destek hattımızı ziyaret edebilirsiniz.)
1. Giriş – “Delil Yoksa Hak da Yok!”
Mahkemede ya da arabuluculuk masasında haklı olduğunuzu yüksek sesle söylemek tek başına yeterli olmaz. Hakkınızı ispat edecek somut belge ve delilleri ortaya koyamadığınızda, dava süreçleri hem uzar hem de çoğu kez aleyhinize sonuçlanır.
İşten çıkarılma, kıdem–ihbar tazminatı, mobbing, iş kazası, alacak davaları, nafaka, mal paylaşımı, tüketici uyuşmazlıkları… Hepsinin ortak noktası, delil üstünlüğünü elinde bulunduran tarafın büyük avantaj sağlamasıdır.
Bu makalede haklarınızı kanıtlamanıza yardımcı olacak tüm belge ve delil türlerini, nasıl elde edileceğini ve mahkemede nasıl sunulacağını adım adım açıklıyoruz. Böylece Tutku Acar Hukuk Bürosu desteğiyle dava veya arabuluculuk yolculuğunuz çok daha güvenli ilerleyecek.
2. “Delil” Ne Demektir?
Delil; hukuki uyuşmazlıkta iddiaları doğrulayan, hâkimi kanaate ulaştıran tüm bilgi, belge, beyan ve teknik veriler bütünüdür.
Türk Hukukunda delil serbestisi esası vardır: Kanuna aykırı elde edilmemiş her şey ilke olarak delil olabilir.
Özet: Ses kaydı, WhatsApp mesajı, bordro, kamera görüntüsü, uzman raporu, tanık beyanı… Hepsi uygun şekilde sunulduğunda delildir.
3. Belgeler ve Delillerin Büyük Haritası
3.1 Yazılı Belgeler
Kategori | Örnekler | Nereden/Elden Nasıl Alınır? |
---|---|---|
Sözleşmeler | İş sözleşmesi, kira, satış, vekâlet | İşveren İK departmanı, noter, mali müşavir |
Ücret Bordroları | Maaş, prim, fazla mesai | E-bordro sistemi, İK |
İhtar / İstifa | Noter ihtarnameleri, fesih bildirimleri | Noter, e-tebligat |
Faturalar | Hizmet, ürün, masraf | e-Arşiv, muhasebe |
Resmî Kayıtlar | SGK hizmet dökümü, sicil kaydı | e-Devlet, kurum müracaatı |
Tutanak & Zabıt | Disiplin, iş kazası, polis tutanağı | İş yeri, kolluk |
3.2 Dijital Deliller
-
E-postalar (Server log’ları, zaman damgası)
-
WhatsApp / SMS ekran görüntüsü + yedek dosyası
-
ERP / CRM veri çıktıları (iş süreç kaydı)
-
e-Ticaret sipariş log’ları
-
e-Arşiv faturalar (UBL-TR dosyası)
İpucu: Dijital delilde hash değeri alın ve ekran görüntüsünü notere “tespit” ettirin; manipülasyon iddiasını önlersiniz.
3.3 Tanık Beyanları
-
İş arkadaşları
-
Müşteriler
-
Aile bireyleri (mobbing, şiddet davalarında)
-
Uzman tanık (IT, iş güvenliği mühendisi)
3.4 Uzman ve Bilirkişi Raporları
Uyuşmazlık Türü | Bilirkişi Dalı | Rapor Konusu |
---|---|---|
İş Kazası | İş güvenliği, makine mühendisi | Kusur oranı, tazminat hesap |
Mobbing | Psikiyatrist, İK uzmanı | Mobbing varlığı, etkisi |
Mal Paylaşımı | Gayrimenkul değerleme | Piyasa rayiç bedel |
Tazminat | Aktüer | Maluliyet, destekten yoksun kalma |
3.5 Görsel–İşitsel Deliller
-
Kamera kayıtları (iş yeri, ATM, trafik)
-
Fotoğraf (iş kazası, hasar)
-
Ses kaydı (mobbing, tehdit – izinli kayıt şartı)
Not: Taraflardan birinin katılmadığı ortamda gizli ses kaydı kural olarak hukuka aykırı; ancak ağır hak ihlali ispatı için Yargıtay “zorunluluk–orantılılık” koşullarında kabul edebiliyor.
4. İş Hukuku Özelinde Kritik Belgeler
İddiaya Konu | Aranacak Belgeler | Delil Elde Etme Yöntemi |
---|---|---|
Fazla Mesai | Puantaj, turnike log, bordro farkı, personel maili | İK yazılı talep, tanık |
Mobbing | WhatsApp hakaret, kamera, e-posta, sağlık raporu | Noter tespiti, ekran görüntüsü |
Performans Feshi | Değerlendirme formları, hedef tabloları | İşverenden yazılı istenmeli |
İşe İade | Fesih bildirimi, SGK çıkış kodu, çalışan sayısı listesi | e-SGK, bordro, resmi defter |
İş Kazası | İş yeri kaza tutanağı, foto, SGK iş kazası bildirgesi | İş güvenliği uzmanı raporu |
5. Mal Rejimi ve Boşanma Dosyasında Delil Yönetimi
-
Tapu Kaydı – TAKBİS sorgusu
-
Arsa rayiç bedel belgesi (e-Belediye)
-
Araç ruhsatı ve Trafik Tescil
-
Banka dekontu ve swift log’u
-
Yurtdışı taşınmaz sorgusu (yeminli tercüme + apostil)
-
Düğün takı foto / video – değer tespiti noterden bilirkişi
-
Miras intikal dosyası (Veraset ilamı, tapu)
Tutku Acar ekibi, mal kaçırma riskine karşı ihtiyati tedbir (tapuda şerh, banka blokesi) talep eder.
6. Ticari Uyuşmazlıklarda Delil Stratejisi
-
ERP raporları (stok, maliyet)
-
E-Fatura XML dosyaları – UBL yapısı
-
Yönetim kurulu karar defteri – noter tasdikli
-
Marka/patent tescil belgeleri – TÜRKPATENT
-
Gümrük beyannameleri (GTB)
Büyük tutarlı davalarda blok zincir (blockchain) timestamp teknolojisi ile sözleşme zaman damgası eklemek, ileride inkâr riskini sıfırlar.
7. Delil Saklama ve Zincir Güvenliği
-
Asıl belgeyi koru: Muhasebe arşivinde kilitli dolap veya yangın kasası
-
Dijital yedek: Şifreli bulut + harici disk + hash/ checksum
-
İmha yasağı: Davaya konu olduktan sonra belge imha eden taraf TCK 236 “delil karartma” suçu işler
-
E-posta back-up politikası: İşverenler için zorunlu
8. Hukuka Aykırı Delil Tehlikesi
-
Özel hayatın gizliliğini ihlal eden fotoğraflar
-
Habersiz ses–görüntü kaydı
-
İşverenin kişisel e-postalarını izinsiz ifşa
-
Çalışanın patron veritabanından izinsiz veri kopyalaması
Bu deliller mahkemede reddedilir, ayrıca disiplin ve ceza yaptırımı doğurur. Tutku Acar avukatları, delilin elde ediliş yöntemini inceleyerek “hukuka uygun” rapor hazırlar.
9. Delil Sunma Zamanı ve Usulü
Aşama | Delil Sunma İmkânı | Açıklama |
---|---|---|
Arabuluculuk | İstisna hariç zorunlu değil | Ama güçlü delil masayı güçlendirir |
Dava Dilekçesi | Zorunlu liste | Delil listesini eklemeyen dava reddedilebilir |
Ön İnceleme | Bilinmeyen yeni delil sunulabilir | Mahkeme takdirine bağlı |
Tahkikat | “Telafi nitelikli” delil mümkündür | Ortak paydada sürpriz delile izin verilmez |
Geç sunulan deliller “incelenmedi” diye reddedilebilir; disiplinli delil takvimi hak kayıplarını önler.
10. Zamanaşımı ve Saklama Süreleri
Belge | Saklama Süresi | Yasal Kaynak |
---|---|---|
Ücret bordrosu | 10 yıl | 6098/82 |
İş kazası evrağı | 10 yıl | 6331/26 |
SSK prim bildirgesi | 10 yıl | 5510/102 |
İş sözleşmeleri | 5 yıl (e-Arşiv) | 6098/147 |
Ticari defter | 10 yıl | 6102/82 |
Kamera kaydı | 30 – 90 gün (KVKK) | KVKK+PDPL rehber |
11. Hak Kaybı Yaratabilen Delil Hataları
-
E-postayı çıktı almadan Outlook’tan silmek
-
WhatsApp ekran görüntüsünün tarih–saat kısmını kırpmak
-
SGK hizmet dökümünü barkodlu almamak
-
Bilirkişiye eksik dosya sunmak
-
Mahkemeye “orijinal” demeden fotokopi vermek
Tutku Acar Hukuk Bürosu, dava öncesi “Delil Sağlamlık Check-up’ı” yaparak hataları giderir.
12. Tutku Acar Hukuk Bürosu’nun Delil Yönetim Çözümleri
Hizmet Modülü | İçerik | Faydası |
---|---|---|
Delil Haritalama | Tüm uyuşmazlık başlıklarını belge listesine döker | Hiçbir delil unutulmaz |
Dijital Tespit & Noter | E-posta, WhatsApp, web ekranı için noter tespiti | Manipülasyon iddiasını engeller |
Bilirkişi/Uzman Eşleşmesi | İş güvenliği, finans, IT alanında doğru uzman | Objektif rapor – davada üstünlük |
Tedbir & Bloke | Mal kaçırma riskine karşı tapu, banka, domain blokesi | Delil karartma ve zarar önlenir |
Delil Deposu | Şifreli bulut klasörü + fiziki kasa | KVKK uyumlu güvenli saklama |
13. Sonuç – Güçlü Delil, Güçlü Hak
Bir belge, bir ekran görüntüsü, bir tanık; davanın seyrini tamamen değiştirebilir.
Eksik veya hukuka aykırı elde edilmiş delille yola çıkmak, %100 kazanabileceğiniz dosyayı kaybetmenize neden olur.
Tutku Acar Hukuk Bürosu ile:
-
Haklarınızı ispat eden delilleri eksiksiz toplar,
-
Mahkemede reddedilmeyecek formata sokar,
-
Karşı tarafın deliline etkin itiraz hazırlar,
-
Zamanaşımı ve usul tuzaklarını bertaraf eder,
-
Arabuluculukta masaya güçlü oturmanızı sağlar.
Bugün bizimle iletişime geçin, haklarınızı korumaya en sağlam yerden başlayın.
İletişim – Tutku Acar Hukuk Bürosu
Kadipaşa Mah. Sugözü Cd. No:… 07400 Alanya / Antalya
Detaylı bilgi, randevu ve çevrim içi danışmanlık için web sitemizdeki formu doldurabilir veya WhatsApp hattımızdan bize ulaşabilirsiniz.
Hukuki destek mi arıyorsunuz? Bizimle hemen iletişime geçin.